Wat kun je doen tegen haaruitval?

Zowel mannen als vrouwen kunnen last hebben van erge haaruitval en dunner worden van de haardos. Er zijn meerdere factoren die haaruitval kunnen veroorzaken. Gelukkig zijn veel van deze factoren te beïnvloeden.

Haren vallen na 2 tot 6 jaar uit.
Gemiddeld verliest een persoon zo'n 70 hoofdharen per dag. Bij meer dan 120 haren per dag kun je spreken van serieuze haaruitval. Een haar groeit gemiddeld 2 tot 6 jaar, daarna valt de haar uit. Hoofdharen groeien gemiddeld 0,3 millimeter per dag, dat is ongeveer 1 centimeter per maand. Haren kunnen in principe niet langer dan 80 cm worden, omdat ze na uiterlijk 6 jaar in de uitvalfase komen.

Cyclus van de haren
Op de hoofdhuid bevinden zich ongeveer 100.000 haarzakjes, uit elk haarzakje groeit steeds één haar. De haargroei volgt een cyclus die uit drie fasen bestaat:
1. de groeifase
2. rustfase
3. uitvalfase.
Elk haarzakje bevindt zich op een ander punt in deze cyclus, waardoor geleidelijk aan haren verloren worden en weer bijgroeien zonder dat het opvalt. Ongeveer 3 maanden na dat een haar in de rustfase komt, gaan jouw haren uitvallen.
Zodra haaruitval opvalt zijn er veel meer haren dan gewoonlijk in de uitvalfase en/of minder haren in de groeifase. Dat kan diverse oorzaken hebben en komt hieronder aan de orde.


Kaal worden erfelijk bepaald?
Mannen hebben gewoonlijk meer te maken met kaalheid dan vrouwen. Bij kaal worden zijn die haarzakjes overgevoelig voor mannelijke hormonen. Het gaat dan vooral om het hormoon testosteron. De haarzakjes verdwijnen hierdoor langzaam en je wordt kaal. Erfelijke aanleg speelt hierbij een grote rol. Vrouwen hebben in principe veel minder testosteron dan mannen en zullen bij het ouder worden minder kaal worden dan mannen.
Even voor alle duidelijkheid:
- Kale mannen hebben niet meer testosteron, maar hun haren zijn wel gevoeliger voor een hormoon dat in de haarwortel uit testosteron wordt gemaakt: dihydrotestosteron (DHT).
- Vrouwen kunnen ook ouderdomskaalheid ontwikkelen door een genetische afwijking
- Het is niet zo dat een man op dezelfde leeftijd als zijn vader kaal wordt. Een man heeft namelijk ook erfelijk materiaal gekregen van zijn moeder.

Kun je erfelijke kaalheid uitstellen?
Volgens de eeuwenoude Chinese zienswijze wordt kaalheid veroorzaakt door een tekort aan nierenergie. Elk persoon wordt geboren met een bepaalde hoeveelheid nierenergie. Deze nierenergie wordt opgebruikt door o.a. stress, ongezonde voeding, ziekte, roken en alcohol.
Volgens de Chinese zienswijze kun je ondanks weinig nierenergie toch lang een goede haardos houden door zuinig met de energie om te gaan. Mogelijk is dit wel wat de moderne wetenschappers epigenetica noemen: Je erfelijk materiaal komt pas tot expressie als ‘de knop’ wordt aangezet. Ongezonde leefwijze en omgevingsinvloeden kunnen ‘de knop aan of uit zetten’. Je hoeft dus niet jouw erfelijke ziekte werkelijk te krijgen. Als je onderstaande oorzaken van haaruitval zoveel mogelijk probeert te voorkomen, kun je ‘de knop’ zolang mogelijk in de goede stand houden.

Tijdelijk kaal worden
Door ziekte, koorts, operatie en stress bijvoorbeeld gaan vele haren tegelijkertijd in de rustfase. Je lichaam wil immers alle voedingsstoffen benutten voor jouw lichamelijk herstel. Haargroei is namelijk niet van levensbelang. Zo kan stress zorgen voor veel haaruitval tegelijkertijd. Wanneer het lichaam met een grote bron van stress wordt geconfronteerd, gaan er als reactie meer haarzakjes dan gewoonlijk over van de groeifase naar de rustfase. Normaal gesproken bevindt ongeveer 90% van je haar zich in de groeifase en slechts 10% in de rustfase. Maar wanneer je te maken hebt met stress, gaat meer dan 20% van de haarzakjes tegelijkertijd de rustfase in. Bij sommige mensen kan zelfs 50% van de haarzakjes naar de rustfase overgaan. Ongeveer drie maanden later breekt de uitvalfase aan voor deze haren. Deze haaruitval kan wel enkele maanden duren. Je kunt daardoor tijdelijk kaal worden. Zodra de omstandigheden weer goed zijn gaan er weer steeds meer haren in de groeifase.

Tijdelijk kaal door beschadiging binnenzijde haarzakje
Tijdelijke kaalheid kan ontstaan doordat tegelijk vele haarzakjes beschadigd raken. Bijvoorbeeld door een chemokuur. Een chemokuur vernietigt alleen de binnenste cellaag in het haarzakje, maar het haarzakje zelf blijft intact. Ook een schimmelinfectie of eczeem op de hoofdhuid kan een haarzakje beschadigen. De haren kunnen daarna weer aangroeien, mits niet het gehele haarzakje is beschadigd.

Mogelijke oorzaken van haaruitval.

1.    Erfelijke factoren.
Bedenk dat gezonde leefstijl en voorkomen van onderstaande factoren uitstel van het moment van haaruitval geeft.

2.    Ouder worden
Bij het verouderingsproces sterven geleidelijk aan meer haarzakjes af, waardoor geleidelijk een definitieve kaalheid ontstaat.

3.   Hormonaal:

• Gevoeligheid van de haarzakjes voor het hormoon dihydrotestosteron (DHT).
• Hormonale veranderingen zoals overgang en zwangerschap
• Je kunt niet alleen tijdens, maar ook na de zwangerschap last krijgen van haarverlies. Meestal gebeurt dit zo’n 6 maanden na de zwangerschap. Waarom dit gebeurt is helaas niet bekend. Vaak is de haaruitval maar tijdelijk en krijg je weer net  zoveel haar als voor de zwangerschap.

4.   Jaargetijde.
Jaarlijks zijn er twee perioden waarin er meer haren uitvallen dan in de rest van het jaar. Over het algemeen merken de meeste mensen dit in de herfst en de lente.

5.    Ziektes:

• Trichotillomanie. Bij deze psychische aandoening heeft men de aandrang om de eigen haren uit te trekken.
• Insulineresistentie en diabetes
• Hoge bloeddruk
• Obesitas
• Darmziektes zoals Crohn, Coeliakie, colitis Ulcerosa, maar ook darmparasieten
• Hoge koorts, ontstekingen en sepsis
• Schildklierproblemen
• Alopecia Areata: pleksgewijze kaalheid. Dit is een ziekte van de haarwortels.
• Alopecia totalis. Vooral het hoofdhaar groeit niet meer.
• Alopecia universalis. Er is nergens meer haargroei over op het lichaam.
• Lupus erythematosus, vaak afgekort als LE, is een auto-immuunziekte waarbij de huid en allerlei organen aangedaan kunnen zijn.
• Pfeiffer
• Sarcoïdose
• Ontsteking van de hoofdhuid: Wanneer jeuk op het hoofd samen gaat gaat met zichtbare haaruitval is er vaak sprake van een onderliggende ontsteking van de hoofdhuid. De belangrijkste oorzaken zijn ernstige vormen van roos (seborrhoisch eczeem), psoriasis, atopisch eczeem, schurft, folliculitis (haarwortelontsteking), contacteczeem (bijv. op haarverf) of een schimmelinfectie zoals Tinea capitis.

6.   Beschadiging van het haar
Haren beschadigen door verven, chemische haarverzorgingsproducten, föhnen, elastiekjes, natte haren borstelen en de zon. Tevens kunnen chemische haarverzorgingsproducten het haar doen afbreken.

7.   Beschadiging van de hoofdhuid
Alopecia cicatricialis is een vorm van kaalheid die optreedt door littekenvorming op de (hoofd)huid. Omdat op het littekenweefsel geen haargroei plaatsvindt, ontstaan er kale plekken, afhankelijk van de omvang van de littekens. Er is een scala van redenen waarom littekenvorming kan optreden. Verbranding, verwonding, infectie, operatie  van het hoofd, bestraling van het hoofd, schimmelvorming en aangeboren afwijkingen kunnen hiervan de oorzaak zijn.

8.    Spanning op haarwortel
Tractie alopecia, ontstaat als er voortdurend aan het haar wordt getrokken en er hierdoor spanning op de haarwortel staat. Voorbeelden hiervan zijn strak ingevlochten haren, rastakapsels en strakke paardenstaarten. Als de tractie regelmatig en langdurig voorkomt, kan het haar hierdoor permanent uitvallen.

9.   Verstikking van de haarwortels
De haarwortels krijgen van buitenaf te weinig zuurstof door:

• Dragen van muts, pruiken, hoofdoek, hoofdeksels.
• Vuil en stof door te lang de haren niet wassen of door werk gerelateerde omstandigheden.

10.   Stressvolle periode.
Ongeveer 3 maanden na een periode met veel stress vallen de haren uit. Dat kan wel tot 20-50% van jouw haardos zijn.

11.   Operatie. Elke operatie is stress voor jouw lichaam. Voor herstel gaan de voedingsstoffen eerst naar de aangedane plek. Het haar komt op de laatste plaats

12.   Slechte bloedcirculatie:

• Roken heeft een negatieve invloed op de bloedcirculatie. Een goede bloedcirculatie  is nodig om de de haarzakjes van voldoende voedingsstoffen krijgen te voorzien
• Slechte bloedvaten
• Zuurstoftekort door bijvoorbeeld een longziekte

13.  Haaruitval als bijwerking van een medicijn. Lees de bijsluiters van de medicatie: Sommige medicijnen veroorzaken haaruitval:

• Antibiotica en antischimmelmiddelen.
• Antidepressiva en stemmingsstabilisatoren.
• Antistollingsmiddelen en cholesterolverlagers.
• Bètablokkers, diuretica en ACE-remmers.
• Geneesmiddelen die je immuunsysteem onderdrukken.
• Epilepsie medicijnen.
• Hormoonvervangende therapie.
• Chemokuur

14.   Hormoon verstorende stoffen
Chemische en hormoon verstorende stoffen kunnen van binnenuit haaruitval bevorderen. Lees meer: Hormoon verstorende stoffen

15.  Voeding:

• Een hoge suikerinname kan ontstekingsbevorderend werken, waardoor het lichaam niet genoeg hormonen produceert die nodig zijn voor een gezonde, normale haargroei.
• Ondervoeding, eenzijdige diëten, anorexia, te weinig eten of zelfs het ontbijt overslaan kan kaalheid veroorzaken.
• Inname van te veel vitamine A.
• Vitamine tekort. Met name vitamine A, B1, biotine (B8), folaat (B11) en vitamine B12 tekorten kunnen haaruitval veroorzaken.
• Mineralentekort: met name ijzer, zwavel en zink zijn belangrijk voor haargroei.
• Eiwittekort. Eiwit is nodig voor de aanmaak van keratine, een bouwstof voor de haren.
• Bewerkt voedsel en voedsel met veel chemische toevoegingen hebben een negatieve uitwerking op de gezondheid van het haar

Wat kun je doen tegen haaruitval?

1.     Oorzaken wegnemen
Kijk allereerst naar de mogelijke oorzaken. Zolang de haarzakjes niet afgestorven zijn kun jij jouw haar weer laten groeien. Heel veel van bovengenoemde oorzaken kunnen omgekeerd worden. Ook medicijngebruik, psoriasis en zelfs auto-immuunziektes. Vind je dat moeilijk. Dan help ik je mee.

2.     Volwaardige voeding
De belangrijkste organen in jouw lichaam krijgen als eerste de voedingsstoffen die je opneemt. Het is geen kwestie van leven of dood als je geen hoofdhaar hebt. Jouw haar krijgt daarom pas de benodigde voedingsstoffen als de belangrijkste organen gevoed zijn. Het eten van voldoende brandstof en de juiste voedingsstoffen kan dus een groot effect hebben. Het heeft effect op haaruitval, gezondheid van het haar zelf, haargroei en de algemene gezondheid van de hoofdhuid.

3.     Belangrijke voedingsstoffen voor het haar:

• Eiwitten:
  Je hebt voldoende eiwit nodig voor de vorming van keratine, de bouwstof van het haar. Eiwitbronnen zijn peulvruchten, tofu, tempé, eieren, vlees, vis, quinoa en zuivel.
• Antioxidanten:
  Eet veel groente (minimaal 400 gram per dag) en 200 gram fruit voor voldoende antioxidanten, mineralen en vitamine C. Vooral bessen zijn rijk aan antioxidanten. Rijk aan antioxidanten zijn ook tuinkruiden, kiemgroentes en specerijen.
  Tip: Combineer verschillende soorten groente met elkaar om de werking van antioxidanten te versterken.
• Mineralen:
  - zink in oesters, volkorengranen en noten
  - Selenium in paranoten
  - kiezelzuur in gierst, brandnetel (als thee/soep)
  - Jodium (met mate) uit zeewier en chlorella
  - Calcium in groenten, sesamzaad en zuivel
  - Magnesium uit groene groentes, noten en volkorengranen
• Vitamines:
  - B-vitamines in granen, peulvruchten en biologische varkenslever
  - B-caroteen (voorloper van vitamine A) in zoete bataat, sharonfruit en in oranje en rood gekleurde groente zoals wortels, pompoen, tomaat en paprika.
  - Biotine in eieren en peulvruchten.
  - B12 in producten van dierlijke afkomst: vlees/vis, eieren, zuivel. Vooral lever bevat veel vitamine B12. Neem in ieder geval altijd biologische lever.
  - IJzer in vlees, granen, donker roggebrood, groene groentes (met name spinazie en snijbiet) en appelstroop.
  - Vitamine C in gele kiwi, aardbeien, spruitjes, sinaasappels en grapefruit.
• Gezonde vetten
  - Omega 3 vetzuren en alfa linoleenzuur in vette vis, zaden, avocado, lijnzaadolie en noten bevorderen de haargroei.
  - Krillolie is rijk aan omega 3. Krillolie bevat tevens een zeer krachtige antioxidant: astaxanthine.
  - Slechte vetten voor de haren zijn geharde vetten (o.a. in koekjes en snacks) en linolzuur (O.a. in dieetboter, zonnebloemolie en vloeibaar bak- en braad).
• Collageen
  Kippenbouillon minimaal 3 uur getrokken van biologische soepkip. Bevat veel collageen, een belangrijke bouwstof voor jouw haren.

4.    Eet puur natuur
Gebruik voeding wat onbewerkt is, dus puur natuur zodat het nog vitamines bevat. Puur natuurlijk voedsel bevat ook geen chemische toevoegingen zoals bijvoorbeeld conserveringsmiddelen, smaakversterkers,  kleur,- geur, en smaaksmaakstoffen. Zo had ik ooit een kalende man onder behandeling die tot zijn grote verbazing weer haargroei kreeg op zijn kale plek. Bijna dagelijks magnetronvoedsel en zelden verse groente was zijn grote boosdoener.

5.     Zo min mogelijk suiker
Suiker bevorderd ontstekingsreacties. Tevens onttrekt suiker B-vitamines aan jouw lichaam. De meeste producten die veel suiker bevatten, leveren meestal ook maar weinig vitamines en mineralen.

6.   Doorbloeding stimuleren.

• Stop met (mee-)roken.
• Masseer je hoofdhuid
• Gebruik een aftreksel van brandnetels om je haar mee te wassen.
• Zorg ook voor een goede ademhaling.
• Beweeg voldoende voor een goede doorbloeding en afvoer van afvalstoffen

7.   Afvalstoffen verwijderen 

• Drink 2-3 liter vocht per dag, waarvan minimaal 1 liter water.
• Ondersteun jouw nieren door: water te drinken, zo min mogelijk medicijnen, geen of weinig zout en matig te zijn met vlees en dierlijke eiwitten.
• Veel bewegen. Overdrif echter niet.

8.   Zorg voor een goede lever en een goede darmflora
Een gezonde darmflora en gezonde lever zijn nodig voor jouw algehele gezondheid en het voorkomen van teveel afvalstoffen.

9.   Drink pepermuntthee en zoethoutwortelthee om testosteronniveau te verlagen, indien een te hoog testosteron de oorzaak is (kan ook bij vrouwen in de overgang voorkomen).
LET OP: Zoethoutwortelthee verhoogd de bloeddruk. Pepermuntthee kan niet bij homeopathische medicatie.

9.   Supplementen voor het haar
Haal zoveel mogelijk voedingsstoffen voor jouw haar uit gezonde voeding. Onder bepaalde omstandigheden kan een supplement tijdelijk een goede aanvulling zijn. Laat je altijd goed informeren door een deskundige.

• Neem eventueel tijdelijk een goede vitamine B-complex
• Gebruik desgewenst capsules van brandneteltopjes
• Bij zinktekort tijdelijk een zinksupplement (met koper!)
• Multivitamine na een periode van slecht eten of verminderde opname
• Vitamine D
• Magnesium
• Krilloliecapsules 
• Algenoliecapsules of visolie
• Collageen
• Viamine C
• Duindoornoliecapsules (Membrasin), wanneer je tevens last hebt van droge huid of slijmvliezen. Het bevat veel vitamine A, E en gezonde vetten
• Catalase-capsules worden veelvuldig toegepast voor het behoud van sterk, dik en glanzend haar en tevens voor een jonge huid. Catalase is een enzym wat het lichaam zelf aanmaakt in de lever. Naarmate we ouder worden of een slechte leverfunctie hebben wordt het minder aangemaakt.
• Pycnogenol, een schorsextract van de zeeden (Pinus pinaster), is een krachtige antioxidant en vrije-radicalenvanger, ontstekingsremmer en immunomodulator. Pycnogenol lijkt uit onderzoek de potentie te hebben om haarverlies gerelateerd aan hormonale schommelingen tijdens de menopauze en daarna tegen te gaan. Dagelijkse inname van 150 mg pycnogenol kan de haardichtheid bij postmenopauzale vrouwen verhogen.
  Lees meer: Onderzoek Pycnogenolm op Pubmed 
• Er zijn ook diverse haarformules op de markt. Lees goed wat er in zit.

Naar het overzicht